Animisme wordt onterecht wel eens de oudste religie ter wereld genoemd. Omdat animisme geen vaste vorm van geloof en aanbidding kent is het dat niet, het kent geen goden en is niet gebonden aan instanties of organisaties. Een religie kan echter wel animistisch van aard zijn. Ik denk dat je ongeacht je levensovertuiging of religie ook animist kunt zijn, ja ook (of juist?) als je jezelf als atheist beschouwd. Zelf 'geloof' ik niet in animisme, voor mij is het een gegeven; een 'weten' of 'ervaren'. Vragen als: geloof je in God/het hiernamaals? vind ik ook altijd erg lastig. 'Geloven' klinkt voor mij als heel erg hopen of willen dat iets er is, maar het (nog) niet ervaren hebben.

 

Hoe kan je in deze tijd praktisch animistisch leven? Hoe kan je op bewustere wijze verbonden leven met broeder boom, grootouder rots of moeder zwaan? Hoe kan je contact maken met het land waar je op woont, met haar in dialoog gaan? Misschien voel je veel bij dit concept en sluit het aan bij je beleving maar heb je het idee dat je er weinig mee kunt omdat je bijvoorbeeld midden in een grote stad woont. Wat mij persoonlijk veel brengt is al je zintuigen -ruiken, voelen, proeven, zien, horen en je zesde zintuig- betrekken bij de uitwisseling of het contact maken met je omgeving.

 

• Verbinden met inheems/lokaal.

Een toegankelijk startpunt is contact maken met je directe leefomgeving. Welke planten en dieren zijn inheems? Wat zijn hun leefpatronen? Gebruik hierbij al je zintuigen. Heb je die ene boom die je altijd met zoveel plezier voorbij fietst wel eens aangeraakt? Contact met je natuurlijke omgeving blijft vaak in het visuele spectrum hangen. Kan je die boom ook ruiken/proeven (nee, niet als ie giftig is)? Leer om direct en hardop te spreken tegen je verwanten, je kan ze bijvoorbeeld begroeten in het voorbij gaan. Het zal je verbazen wat dit doet!

 

• Stad vs natuur.

Ja, ook in de stad leven onze verwanten! Misschien dat je nu helemaal een beeld gevormd hebt van een met oogstmand door de bossen huppelende vrijbuiter maar de kans is groot dat je in een meer stedelijke omgeving woont. Wie kruipen er daar onder de stoeptegels? Is de lucht die je inademt ook een verwant? En je kamperplanten? Als je op een houten stoel zit, voel je dan de verre echo van de boom? Onderzoek hoe dit alles zich tot elkaar verhoudt en wat jou rol is in het geheel. Kan je de animistische visie altijd beleven, zonder dat je het 'bewaard' voor enkel de momenten dat je in bos, veld of heide bent?

 

• Wat je je verwanten aandoet doe je jezelf ook aan.

Het zal je niet verbazen maar animisme vraagt natuurlijk om milieubewust en duurzaam leven. Kom op voor je verwanten als ze bedreigd worden. Misschien voel je, net als ik, een enorm verdriet of rouw over de huidige ecocide en het uitsterven van dieren. Kan je dit uiten? Het omzetten in een lied, in kunst, in iets dat je kunt delen? In constructieve actie? Het effect van de kleinste bewegingen kunnen ver reiken.

 

• Je bent wat je eet.

Vegan en vegetarisch eten is een ontzettende trend en alhoewel ik zelf meestal ook vegan eet is er een stukje wat ik ergens erg bizar vind. Waarom beschouwen we dieren als 'hoger op de ladder' dan planten? Voor de meeste mensen inclusief mijzelf is het slachten van bijvoorbeeld een koe 'erger' dan het oogsten van een rode biet. Ik snap het wel, een koe kan je zo lief aankijken en door de interactie en de overeenkomsten met de mens krijgt het veel meer sympatie. Vanuit een animistisch oogpunt bekeken hangt er geen 'waarde' aan alles wat leeft maar zijn we gelijken, een plant is dus net zoveel een leven dat je 'neemt'. Ik wil het thema eten niet zwaar maken hoor, maar het is iets om over na te denken. Misschien kan je de planten die je eet met een gebed ('Bedankt Moeder Aarde voor het eten') bedanken of bewuster oogsten wanneer je dat doet.

 

• Taalgebruik.

In het prachtige boek 'Braiding sweetgrass' verteld Robin Wall Kimmerer over hoe taalgebruik onze verstandhouding met planten beinvloed en vice versa. Kriebelt er een beestje op je huid? Dan zeggen wij dat er iets kriebelt en niet iemand. Wij praten over stenen/planten/dieren alsof het levenloze dingen zijn, wellicht kan bewust taalgebruik ook onze relatie verbeteren en versterken. Voel maar eens het verschil. Tijdens een boswandeling: hier heeft iets een holletje gemaakt vs hier heeft iemand een holletje gemaakt. Als je een boom kapt: de boom is ziek vs hij/zij is ziek.

 

• Contact met de niet-fysieke wereld.

Werken met krachtdieren, trancereizen en voorouders brengt mij veel inzicht in het web waar ik deel vanuit maak. Door ook je zesde zintuig te gebruiken en voorbij de fysieke wereld te kijken of voelen kan je informatie delen tegen komen die soms verbazingwekkend voor de hand liggend zijn maar waar je geen grip op had. Je gaat verbindingen zien waarbij heden, verleden en toekomst door elkaar heen lopen. We zijn allemaal deel van een continu veranderend web. Voor mij is de combinatie van de eerder genoemde aandachtspunten voor je beleving in de fysieke wereld gecombineerd met contact maken met landgeesten, voorouders en de elementen om je heen een krachtig pad waarin oude tradities en nieuwe vormen samenkomen.

 

Er zijn vast talloze andere suggesties, ik ben erg benieuwd naar hoe jij op hedendaagse wijze animistisch leeft! Door sjamanistisch werk, moestuinieren, zero waste/less waste leven? Betrek je het vooral op eten en duurzaamheid of is het meer spiritueel van aard? Ik denk dat heel veel mensen een animistische wereldvisie hebben zonder dat zo te noemen. Voor mij draagt het bewust hebben van de betekenis van een woord of filosofie bij aan het bewuster praktiseren ervan. Vier, leef en beleef de animistische wereld met al je zintuigen!

 

Voor al mijn verwanten.